تکنولوژی نه خوشبختی می آورد نه بدبختی

پایگاه خبری تبریز یازار/نسیم امینی به طور کلی باید بگوییم اگر در فرآیند پیشرفت تکنولوژی، انواع محصولات و خدمات جدیدی ایجاد شود که زندگی مردم را بهبود بخشد، می‌توانیم فرض کنیم که در زمان‌های خاصی ممکن است افراد شادتر به نظر برسند و آنگاه مردم می‌توانند احساس رضایت بیشتری داشته باشند. چرا که در صورتی خوشحال هستند که خواسته‌ها و نیازهایشان به طور کامل (یا حداقل) برآورده شود

. اما پس از مدتی افراد به سطح معینی از زندگی عادت می‌کنند و به دنبال محرک‌های بیشتری از دنیای علم، فناوری، تولید کالا و ارائه خدمات جدید هستند که نیازهای روزافزون انسان را برآورده کند. اما در چنین شرایطی باید یک اصل مهم را در نظر گرفت و آن را تأیید کرد. آن اصل میزان رضایت از زندگی با توجه به معیارهای شخصی، ارزش‌های اساسی شکوفایی در زندگی شخصی، خانوادگی و شغلی است. پیشرفت فنی و فناوری خود محصولات جدیدی را ارائه می‌دهد، اما لزوماً همیشه باعث نمی‌شود که مردم احساس شادی و رضایت بیشتری داشته باشند و مطمئناً در درازمدت نیز احساس خوشبختی نمی‌کنند. خوشبختی یا بدبختی؟ مسئله این است تکنولوژی نه خوشبختی به وجود می‌آورد و نه بدبختی. فناوری فقط مجموعه‌ای از اقدامات یا وسایل کاربردی است که برای به انجام رساندن چیزی کنار هم قرار می‌گیرند و قضاوت در مورد خوب یا بد بودن آن به نحوه استفاده و ارزیابی نتایج در یک شرایط خاص از یک نقطه نظر خاص است. در واقع می‌توانیم اینگونه بگوییم که مانند دو روی یک سکه است. مردم به تدریج نسبت به محصولاتی که ارائه می‌شود و به صورت جداگانه با نیازهای خاص آنها مطابقت دارند، احساس رضایت بیشتری پیدا می‌کنند. اما با این وجود، اینگونه هم به نظر می‌رسد که مردم بیشتر به خرید چیزهای جدید و پیروی از روندهای جدید معتاد شده‌اند. بنابراین، خواسته‌های آنها روز به روز افزایش یافته و همین موضوع باعث نارضایتی و حتی عصبانیت از محصولات جدید و روند رو به رشد تکنولوژی می‌شود. به زبان ساده مردم زیاده‌خواه شده‌اند و دائماً راه‌حل‌ها و ابزارهای پیشرفته یا پیشرفته‌تری را درخواست می‌کنند. پیشرفت فنی و فناوری خود محصولات جدیدی را ارائه می‌دهد، اما لزوماً همیشه باعث نمی‌شود که مردم احساس شادی و رضایت بیشتری داشته باشند و مطمئناً در درازمدت نیز احساس خوشبختی نمی‌کنند تاثیر تکنولوژی بر میزان رضایت از زندگی نوجوانان طی تحقیقات و مطالعات صورت گرفته در میان نوجوانان، برآورد شده که هر چه تعداد ساعات استفاده از وسایل تکنولوژیکی بیشتر باشد، رضایت از زندگی کمتر است. علاوه بر این، قرار گرفتن در معرض نمایشگرها با عملکرد شناختی و تحصیلی ضعیف‌تر، از جمله مشکلات توجه، حافظه، یادگیری، اختلالات خواب و … مرتبط است. علاوه بر این، اعتیاد به بازی با شیوع فزاینده در میان جمعیت جوان در سراسر جهان یک نگرانی رو به افزایش است. به طوریکه اخیراً سازمان بهداشت جهانی اختلال بازی را در یازدهمین ویرایش طبقه‌بندی بین‌المللی بیماری‌ها گنجانده و این اختلال را به عنوان الگوی رفتار بازی توصیف می‌کند که منجر به اختلال قابل توجه در عملکرد شخصی، خانوادگی یا اجتماعی می‌شود. از سوی دیگر، مطالعات نشان داده‌اند که استفاده از فناوری ممکن است سودمند هم باشد. مثلا یادگیری برنامه های تعاملی در میان کودکان خردسال، مهارت‌ بهتر در خواندن، ارتقای تعامل اجتماعی با دوستان، نمرات بهتر در آزمون‌های درک مطلب و … از مزایای استفاده از تکنولوژی برای کودکان است. پس همانطور که گفتیم میزان استفاده به اندازه در سودمند یا مضرر بودن تکنولوژی حرف اول را می‌زند. هر چیزی کمش داروست، متوسطش غذا و زیادش سم، حتی تکنولوژی! اگر بخواهیم در انتها به یک جمع بندی برسیم باید بگوییم نمی‌توان از فناوری چشم پوشی کرد. شاید ارسال نامه با کبوتر یا رساندن پیام با دود ابتدای راه پر پیچ خم ارتباطات و فناوری بود و بعدها در تاریخ مدرن، در دهه ۱۸۳۰ شاهد ظهور تلگراف الکتریکی، تلفن در سال ۱۸۷۶ و اینترنت در سال ۱۹۸۳ بوده‌ایم. پس قدمت فناوری به ماقبل تاریخ بازمی‌گردد و اساساً با تلاش انسان برای زندگی بهتر مرتبط است. اما طی سالیان اخیر دانشمندان و محققان زیادی در رابطه با تعامل انسان و کامپیوتر هشدار داده‌اند. بر اساس فرضیه‌‎های بیان شده زمان استفاده از تکنولوژی در حد اعتدال می‌تواند مفید باشد، اما بیش از حد مضر می‌شود. محققان استدلال کرده‌اند که در ابتدا و تا یک نقطه معین، استفاده از تکنولوژی باعث افزایش شادی، رضایت از زندگی، بهبود عملکرد روانی و عملکرد اجتماعی می‌شود، درحالی که استفاده بیش از حد از فناوری این ویژگی‌ها را کاهش می‌دهد. استفاده بیش از اندازه از فناوری به طور مستقیم رضایت از زندگی را کاهش داده و مادی‌گرایی را افزایش می‌دهد، همچنین انسان‌گرایی و کیفیت دوستی‌ها را نیز کم می‌کند. در نهایت به این جمله می‌رسیم که «هر چیزی کمش داروست، متوسطش غذا و زیادش سم، حتی تکنولوژی»