به گزارش تبریز یازار تبریز، ایران کشوری است که به‌واسطه برخورداری از منابع غنی طبیعی و البته نیروی انسانی مناسب و وجود زیرساخت‌های مناسب، زمینه راه‌اندازی و فعال‌سازی صنایع مختلف را داراست.
و بر همین اساس از سالیان قبل واحدها و کارخانه‌های متعددی با هدف تامین نیازهای کشور در رشته‌ها و صنایع مختلف ایجاد شده اما این فرآیند در چند دهه اخیر و به‌دلیل وابستگی اغلب این صنایع به شرکت‌ها و کشورهای خارجی و پا پس کشیدن این شرکت‌ها از همکاری با طرف‌های ایرانی به بهانه‌هایی چون تحریم و به ویژه در حوزه تامین مواد اولیه و ورود فناوری‌های جدید مورد نیاز با مشکلات جدی مواجه شده است و نتیجه آن نیز بروز و ظهور پدیده‌ای بوده به نام صنایع و کارخانه‌های مشکل‌دار.
این موضوع در آذربایجان‌شرقی و تبریز به‌عنوان یکی از قطب‌های صنعتی کشور نمودی محسوس‌تر دارد، آنجا که در مراجعه به فهرست صنایع مشکل‌دار استان با نام‌هایی روبه رو می‌شوید که روزگاری رقیب جدی و البته برنده در رقابت با محصولات به‌نام و مشهور خارجی بودند.
واحدهایی مانند ماشین‌سازی، بلبرینگسازی و بماند که نام‌های خارج از این فهرست نیز این روزها به‌دلیل عدم نوسازی و به‌روزرسانی در حوزه‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری روندی کج‌دار و مریض طی می‌کنند و در این بین شاید اگر از حاشیه‌های چند ساله واگذاری‌ها و قربانی شدن صنایعی مانند ماشین‌سازی تبریز فارغ شویم، می‌توانیم سرنوشت و حال این روزهای صنایعی مانند بلبرینگسازی تبریز را نیز جویا شویم.
سنگ بنای بلبرینگسازی تبریز سال ۱۳۴۸ با فن‌آوری شرکت اس کا اف سوئد (SKF) گذاشته شد و سه سال بعد و در سال ۱۳۵۱ با سه سرمایه‌گذار اصلی با نام‌های اس کا اف سوئد با ۲۶ درصد، ایران ناسیونال سابق و همان ایران خودرو فعلی با ۲۶ درصد، بانک صنعت و معدن با ۲۶ درصد و مابقی با سرمایه اشخاص حقیقی و حقوقی به بهره‌برداری رسیده است.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی و خروج اس کا اف، سهم این شرکت با مبلغی ناچیز به دو سرمایه‌گذار اصلی دیگر یعنی ایران خودرو و بانک صنعت و معدن واگذار می‌شود، کارخانه‌ای که ظرفیت اسمی تولید آن در صورت تامین کامل مواد اولیه و فعالیت سه شیفت، برای پنج میلیون و ۲۹۰ هزار قطعه تعریف شده بود.
عددی که هیچ‌گاه در تنها کارخانه تولید صفر تا صد بلبرینگ کشور محقق نشده و بالاترین میزان تولید کارخانه با چهار میلیون قطعه به سال ۱۳۸۰ و اوج دوران سوددهی آن باز می‌گردد.
دورانی که ۷۵۰ نیروی کار در سه شیفت محصولاتی با کیفیت را تولید می‌کردند تا جایی که محصولات بلبرینگسازی تبریز انتخاب اول مشتریان حتی با وجود نمونه‌های مشابه خارجی به‌نام از جمله محصولات آلمانی بود.
پس از این دوران بود که شرکت بلبرینگسازی در سراشیبی مسیری نزولی قرار می‌گیرد، دورانی که ایران خودرو نیز سهام خود را برای فرار از ضررهای روزافزون شرکت به بانک صنعت و معدن واگذار کرد و این بانک نیز در سال ۱۳۹۱ به‌عنوان تنها سرمایه‌گذار اولیه بلبرینگسازی، آن را خارج از قواعد و قوانین اصل ۴۴ خصوصی‌سازی، به یک راننده واگذار می‌کند.
عدم اهلیت این فرد برای در اختیار گرفتن کارخانه‌ای با مشخصات بلبرینگسازی از آنجا محرز می‌شود که وی با ۲۰۰ میلیون تومان آورده و تقبل هفت میلیارد تومان بدهی زمام کارخانه را به‌دست می‌گیرد و در زمان اعلام ورشکستگی بلبرینگسازی، ۱۲۰ میلیارد تومان بدهی روی دست این کارخانه می‌گذارد و در تمام مدت مدیریت وی بر کارخانه، بلبرینگ‌های وارداتی در آن مارک تنها برچسب و نشان تجاری خورده و به‌نام محصول تولیدی بلبرینگسازی به بازار عرضه می‌شد .
این پسرفت تا جایی ادامه می‌یابد که تنها کارخانه بلبرینگسازی کشور در نیمه مهر ۱۳۹۸ از سوی تشکیلات قضایی و اداره ورشکستگی به عنوان شرکتی ورشکسته معرفی و به محمدحسین باقری از بنیانگذاران صنایع لوازم خانگی واگذار می‌شود و البته تا قبل از این تاریخ نیز ۱۵۰ میلیارد ریال توسط هیات حمایت اجرایی متشکل از مدیران‌کل کار، تعاون و امور اجتماعی و صمت آذربایجان‌شرقی و نیز رئیس اتاق بازرگانی تبریز برای احیأ و به‌روزرسانی و نوسازی به شرکت تزریق می‌شود.
این در حالی است که سهم مواد اولیه و نوسازی دستگاه‌های بلبرینگسازی از این رقم بسیار ناچیز بوده و بخش اعظمی از مبالغ تزریقی صرف پرداخت تعهدات کارگری و حقوق بازنشستگان می‌شود، همان‌هایی که تا چند سال قبل چرخ تولید باکیفیت‌ترین برند بلبرینگ کشور را می‌چرخاندند و در سالهای اخیر کارشان شده بود تجمع در مقابل نهادهای دولتی و آتش زدن لاستیک در محوطه کارخانه برای دریافت حق و حقوق.
استفاده از ۴ درصد ظرفیت کارخانه دارای خط کامل تولید بلبرینگ برای برچسب‌زنی محصولات وارداتی
قائم مقام مدیرعامل کارخانه بلبرینگسازی تبریز که پس از واگذاری کارخانه به بخش خصوصی در ۱۵ مهر ۹۸ برای احیأ و تثبیت شرایط این واحد منصوب شده، در خصوص شرایط فعلی این کارخانه به تبریز یازار می‌گوید: ما بلبرینگسازی را در حالی با ۱۶۳ کارگر و تولید صفر تحویل گرفتیم که علاوه بر اعتبارات تزریقی هیات حمایت اجرایی برای حقوق و دستمزد نیروها، معوقات سنگینی مربوط به شاغلان و بازنشستگان در سالهای گذشته نیز وجود داشت و با این حال بخشی از این تعهدات با اولویت بازنشستگان در بهمن ۹۸ پرداخت کرده‌ایم و بخشی را نیز تا پایان شهریور پرداخت خواهیم کرد.
علی نواداد به استفاده از تنها چهار درصد ظرفیت بلبرینگسازی تبریز در سالهای ۹۶ و ۹۷ اشاره و تصریح می‌کند: این میزان نیز معطوف به برچسب‌زنی محصولات نامرغوب وارداتی و توزیع آن به‌نام محصول بلبرینگسازی و نتیجه آن نیز خدشه به نامی تجاری بوده که روزگاری نبض بازار بلبرینگ کشور را در حضور رقبای به‌نام آلمانی، ژاپنی و سوئدی در دست داشته است.
با این حال در حدود یک سال گذشته تلاش کرده‌ایم با جذب ۶۰ نیروی جدید متخصص و تولید محصولاتی با کیفیت سابق و اتخاذ تدابیری چون الصاق نشان اصالت کالا، بلبرینگسازی تبریز را به جایگاه قبلی خود بازگردانیم هر چند که با وجود تعداد زیادی محصولات بی‌کیفیت با نام بلبرینگسازی که در دوره‌های قبلی مدیریت کارخانه وارد بازار شده، کاری دشوار، زمان‌بر و هزینه‌زاست.
گَرد مرگ ۱۶ ساله بر خط تولید ایرانی
وی از امکان تولید ۲۴ نوع محصول با تنوع چند ۱۰ موردی در برخی از همین محصولات در شرکت بلبرینگسازی خبر داده و می‌افزاید: این در حالی است که با وجود چنین ظرفیت‌هایی، دستگاه‌های تولید صفر تا صدی انواع بلبرینگ سال‌ها بلااستفاده رها شده بودند.
برای نمونه خط ساچمه‌زنی و دستگاه‌های آن ۱۶ سال از چرخه تولید کنار گذاشته شده بودند و تنها ۶ ماه زمان برای به‌روزرسانی و اورهال همین دستگاه‌های راکد زمان صرف شده و در کنار این‌ها باید موضوع تامین مواد اولیه از خارج را نیز به مشکلات نوسازی و به‌روزرسانی افزود، چون در تامین این مواد علاوه بر تاثیر سوء نوسانات ارزی، باید با مشکلات گمرکی در داخل کشور نیز دست و پنجه نرم کنیم.
گره کار واحدهای مشکل دار در سیاست‌گذاری‌های کلان کشوری است
قائم مقام مدیرعامل کارخانه بلبرینگسازی تاخیر ۷۰ روزه در تحویل مواد اولیه را به‌خاطر مشکل در سامانه‌های اینترنتی بانک مرکزی را تنها نمونه‌ای از این ناهماهنگی‌ها در داخل برمی‌شمارد و با اشاره به تبعات جبران‌ناپذیر موارد این‌چنینی بر چرخه تولید می‌گوید: متاسفانه با وجود تاکیدات مستمر مقام معظم رهبری بر لزوم حمایت و جهش تولید در این زمینه حرکت ملموسی از سوی مسوولان و دستگاه‌های متولی تولید نمی‌بینیم و با وجود حمایت‌های حداکثری مسوولان استانی، گره کار واحدهایی مانند بلبرینگسازی را باید در سیاست‌گذاری‌های کلان کشوری به‌ویژه در حوزه تامین و ارائه به‌موقع مواد اولیه و تسهیلات بانکی به تولیدکنندگان جستجو کرد.
وی، مهم‌ترین نیاز نوسازی کارخانه بلبرینگسازی را در حوزه ماشین‌آلات می‌داند و بیان دارد: نوسازی و به‌روزرسانی کارخانه‌هایی مانند بلبرینگسازی امری اجتناب‌ناپذیر است، چرا که تنها کارخانه دارای چرخه کامل تولید بلبرینگ در کشوری است که طبق برآوردها سالانه ۲۵۰ میلیون قطعه بلبرینگ در آن مصرف می‌شود و در صورت تعیین تکلیف واگذاری و مدیریت کارخانه از سوی قوه قضائیه و عدم سنگ‌اندازی‌هایی نظیر آنچه در بخش تامین مواد اولیه رخ می‌دهد، آمادگی داریم تا پایان سال علاوه بر افزایش دو برابری نیروی انسانی فعلی، به مرز تولید روزانه ۱۴ هزار قطعه برسیم.
نواداد خاطرنشان می‌کند: این یک ادعا نیست، چرا که در همین شرایط بلاتکلیف کارخانه، علاوه بر تامین بلبرینگ صنعتی و خودرویی بسیاری از شرکت‌های بزرگ داخلی نمونه محصولات بلبرینگسازی برای آزمایش و بررسی توسط شرکت‌هایی از کشور ترکیه درخواست شده و همه این دستاوردها در نتیجه احیأ و تثبیت حداقلی شرایط و ارتقأ کیفیت محصولات کارخانه است و هر چند به‌دلیل موانعی چون موضوع تامین مواد اولیه در کنار نرخ نامشخص ارز و نیز هزینه‌های جانبی مانند مالیات بر ارزش افزوده که بار اضافی بر دوش واحدهای تولیدی است، هنوز با نقطه مطلوب فاصله داریم اما در فروش تولیدات خود با مشکلی روبه رو نیستیم و امکان تولید حتی بیش از ظرفیت اسمی و تا ۱۰ میلیون قطعه در سال را پس از احیا، نوسازی و توسعه کارخانه داریم.
مشتری داخلی علاقمند به استفاده محصول باکیفیت داخلی
یکی از نمایندگی‌های فروش محصولات شرکت‌های به‌نام داخلی و خارجی تولیدکننده بلبرینگ و نظایر آن در تبریز نیز با اشاره به سابقه شرکتی مانند بلبرینگسازی در تولید محصولات با کیفیت به خبرنگار فارس می‌گوید: روزگاری نه تنها در تبریز که در سطح کشور، بلبرینگسازی تبریز و محصولاتش انتخاب اول مشتریان بود و در صورت نبود این محصول، سایر برندهای خارجی مجالی برای عرضه می‌یافتند و این موضوع وقتی پررنگ‌تر می‌شود که بدانیم بلبرینگسازی رقبای به‌نام و سرآمدی در سطح جهان داشته و دارد.
دلخواه با ابراز خوشحالی از بازگشت هر چند آرام و کند این برند داخلی به جایگاه ممتاز سابقش می‌افزاید: خوشبختانه پس از دوران چند سالهای که به دلایل مختلف کیفیت و اعتبار نام بلبرینگسازی خدشه‌دار شده بود، اکنون شاهد اتفاقات خوب در این شرکت و ارائه محصولاتی نزدیک به کیفیت سابق هستیم و ما به عنوان فروشنده و خریدار نیز راغب به خرید و فروش محصولی تولید داخل هستیم و در حال حاضر شاید تنها نقطه تمایز این برند با نمونه‌های خارجی در بسته‌بندی و شکل ظاهری است که با بهبود کیفیت در این بخش می‌تواند مانند گذشته رقیبی جدی برای رقبای خارجی باشد.
به‌طور حتم کارخانه‌هایی همچون بلبرینگسازی در صورت درمان عملی دردهایشان، خود می‌توانند مرهمی کارگر بر زخم چرکین اقتصاد و تولید این آب و خاک باشند، کارخانه‌هایی که هنگام نگارش مطلب حاضر، تعداد آنها در آذربایجان‌شرقی ۱۱ مورد است و چرخ تولیدشان به‌دلیل مشکلاتی شاید به مراتب ساده‌تر از بلبرینگسازی، لنگ می‌زند و با کمترین حمایت و آسیب‌شناسی می‌توانند دوباره به چرخه تولید و اشتغال منطقه و کشور بازگردند.
انتهای پیام/۶۰۰۱۵/س/ر
ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : 0